24 feb Hoge Raad: inbedding is géén dienstverband

Hoge Raad: inbedding is géén dienstverband

De discussie over schijnzelfstandigheid en zzp blijft een heet hangijzer, vooral in de zorgsector. De Hoge Raad heeft duidelijk gemaakt dat ‘inbedding’ niet automatisch betekent dat iemand in loondienst moet werken. Toch houden het ministerie van SZW en de Belastingdienst vast aan hun eigen interpretatie. De VVD eist aanpassingen.

Hoge Raad biedt duidelijkheid, maar onrust over zzp blijft

Inbedding is dus géén automatisch dienstverband. Daarmee komt er wat meer duidelijkheid in de voortdurende worsteling over schijnzelfstandigheid en de positie van zzp’ers. Als je als zzp’er voldoende investeert in jouw zelfstandig ondernemerschap, dan kun je buiten dienstverband werken. De Hoge Raad doet daarmee wat verwacht werd en gaf meer uitleg over de rol die jouw ondernemerschap speelt. Het hoogste rechtscollege liet zich ook dit keer niet gebruiken door het ministerie SZW en de Belastingdienst. Dat is op zich goed nieuws voor zzp’ers. Maar de onrust is niet weg. De Belastingdienst zit al jaren op ramkoers met zzp, zeker in de zorg. Het ministerie van SZW zit al jaren op een anti-zzp wet te broeden. Je kunt je inmiddels afvragen hoe het mogelijk is dat het ministerie van SZW en de Belastingdienst zo ver zijn afgedwaald van een juridisch onderbouwde koers.

Ministerie SZW kwam met koers ‘inbedding = dienstverband‘

Het ministerie van SZW is de architect van de wet VBAR. Deze concept zzp wet draait volledig op ‘inbedding = dienstverband‘ en stelt het zelfstandig ondernemerschap achteraan de pikorde van prioriteiten. Onterecht zo blijkt nu, maar het ontstond de afgelopen jaren wel degelijk binnen het ministerie. Het begon met de verdachtmaking door de minister SZW. Elke zzp-er was mogelijk schijnzelfstandig: in ‘alle inkomens en alle sectoren’. Vooral de zorgsector moest het ontgelden. De radicale koers van de minister SZW was dat zzp in de zorg niet meer mogelijk zou zijn met haar nieuwe wet. Een stappenplan vanuit SZW trad in werking: eerst het oordeel ‘schijnzelfstandig’ voor zzp’ers en vervolgens dwang naar een dienstverband.

Er kwam een wetsvoorstel: ben je onderdeel van de bedrijfsvoering? Dan ben je altijd in loondienst. ‘Inbedding = dienstverband’. Er kwamen veel kritische vragen aan de minister van SZW over de koers van gedwongen dienstverband. Nul effect. Er kwam een wetsvoorstel VBAR, dat door de arbeidsmarkt met veel kritiek werd onthaald. Nul effect. Ondanks kritiek hield het ministerie van SZW vast aan de koers van inbedding = dienstverband. De tweede versie van de concept zzp wet VBAR was nagenoeg een kopie van de eerste. Uiteindelijk moeten er advocaten uit het bedrijfsleven bijkomen. Zoals Joost van Ladesteijn die uitlegt dat jouw zelfstandig ondernemerschap ‘ook van belang’ is en niet van ‘onderschikt belang’ zoals het ministerie van SZW er doorheen probeert te drukken. De Hoge Raad laat nu zien dat zij het zelfstandig ondernemerschap net zo belangrijk vindt als de andere criteria. Toch is het ministerie SZW niet van koers veranderd.

Belastingdienst vaart een volledig eigen koers

De Belastingdienst droeg de afgelopen jaren bewust bij aan de onzekerheid op de arbeidsmarkt in de zorg door alvast te sturen op ‘inbedding = dienstverband’. Alhoewel de veranderende handhaving van de wet DBA formeel per 1 januari 2025 gepland stond, is de Belastingdienst binnen de zorgsector al jaren angst en onzekerheid aan het zaaien. De Belastingdienst controleert al lange tijd zzp zorg constructies.

Landelijke zorgkoepels – “De Belastingdienst gebruikt in alle gevallen het standpunt dat zzp-inzet zowel intra- als extramuraal niet of vrijwel niet mogelijk is en inzet van de meeste zzp’ers op korte termijn moet worden stopgezet.”

Deze houding leidt tot angst en onzekerheid bij opdrachtgevers, met alle gevolgen voor cliënten en patiënten. De beloofde zachte landing wordt niet uitgevoerd door de Belastingdienst. Voorlichting op websites en tijdens webinars wordt bewust gekleurd. Het vaste dienstverband ‘is de norm‘. Goedgekeurde modelovereenkomsten worden genegeerd. Daar bovenop komt nu de conclusie dat het voorsorteren op ‘inbedding = dienstverband’ tijdens bedrijfsbezoeken en boekenonderzoek voorbarig en onjuist is. De Belastingdienst trekt zich van niemand iets aan.

VVD: ‘website hetjuistecontract.nl moet offline’

Inmiddels begint het ook de politiek te dagen dat we in een situatie zitten van foutieve, onvolledige en eenzijdige informatie. Thierry Aartsen van de VVD stelt in een LinkedIn post dat hij “op tal van websites, waaronder ook die van de Rijksoverheid zelf, regelmatig de tekst staat: “𝘥𝘦𝘻𝘦 𝘰𝘱𝘥𝘳𝘢𝘤𝘩𝘵 𝘬𝘢𝘯 𝘷𝘢𝘯𝘸𝘦𝘨𝘦 𝘥𝘦 𝘩𝘢𝘯𝘥𝘩𝘢𝘷𝘪𝘯𝘨 𝘰𝘱 𝘴𝘤𝘩𝘪𝘫𝘯𝘻𝘦𝘭𝘧𝘴𝘵𝘢𝘯𝘥𝘪𝘨𝘩𝘦𝘪𝘥⁄𝘢𝘳𝘣𝘦𝘪𝘥𝘴𝘳𝘦𝘭𝘢𝘵𝘪𝘦 𝘯𝘪𝘦𝘵 𝘢𝘭𝘴 𝘻𝘻𝘱’𝘦𝘳 𝘸𝘰𝘳𝘥𝘦𝘯 𝘶𝘪𝘵𝘨𝘦𝘷𝘰𝘦𝘳𝘥” of woorden van gelijke strekking.” Het Kamerlid verwacht dat het kabinet deze teksten laat verwijderen. Ook zijn de Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie en de informatie bij hetjuistecontract.nl onvolledig en gekleurd. “Vooral die laatste website is niet meer in de lucht te houden na deze uitspraak van de Hoge Raad. De “ZZP Ja / Nee” als overheidscampagne is niet geloofwaardig na deze antwoorden van de Hoge Raad. Ik verwacht van het kabinet dat ze dit gaan aanpassen en de overheidscampagne uit de lucht halen.” We schreven zelf al eerder dat Het juiste contract eerder Het juiste geklungel had kunnen heten.

Hoe is het mogelijk dat de Belastingdienst en het ministerie SZW in een gecoördineerde landelijke campagne bewust onvolledige en onjuiste informatie hebben kunnen verspreiden? Hoe is het mogelijk dat een opportunistische selectie uit een Hoge Raad uitspraak tot nieuwe zzp wetgeving kan leiden? Hoe is het mogelijk dat de zorgsector al jaren gebukt gaat onder de vooringenomen houding van de Belastingdienst? Hoe kunnen zelfstandigen en opdrachtgevers zich verdedigen tegen een overheid die selectief met feiten omgaat? Wat zegt dit over de rol van ambtenaren en de controlemechanismen binnen het ministerie van SZW en de Belastingdienst?

“De uitvoerende en handhavende instanties hebben zich in hun streven naar fraudebestrijding vastgebeten in een tunnelvisie, waarbij het onderscheidingsvermogen verloren is gegaan en burgers onterecht als fraudeur zijn bestempeld, met alle desastreuze gevolgen van dien.” – quote uit het eindrapport Toeslagenaffaire ‘Ongekend onrecht’.

Bron: zzp-erindezorg.nl